“Bu proje ile uzay faaliyetleri ve hava durumu hakkında daha kesin ve istikrarlı tahminler yapılabilecek” – EĞİTİM

Ege Üniversitesi (UE) Gözlemevi Müdürü Doç. Hasan Ali Dal liderliğindeki “Farklı Kütlelerdeki Manyetik Aktif Yıldızların Parlama Doygunluk Düzeyinin Yıldız Evrim Sürecinde Dönme Periyoduna Göre Değişimi” başlıklı proje TÜBİTAK- ARDEB 1001-Bilimsel ve Bilimsel Araştırma kapsamında desteklenmeye uygun görüldü. Teknolojik araştırma projelerine destek programı. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak proje ekibini makamında ağırlayarak başarılar diledi. Rektör Prof., Ege Üniversitesi’nin güçlü bir Ar-Ge ve inovasyon altyapısına ve bilimsel üretim ekosistemine sahip olduğunu vurguladı. Dr. Budak, şunları söyledi: “Tam akredite, öğrenci odaklı bir araştırma üniversitesi olarak yenilikçi fikirler üretmeye ve bu fikirleri projeye dönüştürmeye devam ediyoruz. Geliştirdiğimiz bilim ekosistemi içerisinde akademisyenlerimiz ve araştırmacılarımız, literatüre ve bilim dünyasına kaliteli projelerle katkıda bulunmaya devam ediyor. Gözlemevi Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Dal ve ekibinin geliştirdiği proje TÜBİTAK’tan destek almaya hak kazandı. Hazırladıkları planla Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılı olan ‘Türkiye Yüzyılı’ Türk bilim yüzyılı yapma vizyonumuza katkıda bulunan ekibimizi tebrik ediyorum” dedi. Proje Koordinatörü Doç. Dr. Hasan Ali Dal, şunları söyledi: “Astronomi ve astrofizik alanında yıldız aktivitesi alanında yapılan çalışmalar, Güneş’in sergilediği güneş aktivite döngüsünün son dört döngüsündeki genliğin azaldığını gösteriyor. Güneş Aktivite Döngüsü, kısaca, Güneş’in yüzeyinde gözlemlenen güneş lekelerinin sayısının zamanla değişmesiyle oluşur. Güneş lekeleri, manyetik aktivite ve plazma etkileşimi tarafından yönlendirilen, Güneş yüzeyinde meydana gelen büyük ölçekli bir sürecin parçasıdır. Ancak bu aktivite süreci aynı zamanda güçlü enerji dalgalanmalarının yaşandığı bir süreçtir. Bu nedenle Güneş’in aktivite döngüsünü takip etmek önemlidir çünkü Güneş’in şiddetli patlamalara maruz kaldığı ve enerji açığa çıktığı an, Dünya’daki yaşam için kritik öneme sahiptir. Patlamaların sayı ve şiddetinin arttığı dönemlerde iletişim ve enerji nakil hatları gibi yüksek gerilim hatlarının korunmasının yanı sıra uyduların uzaydaki yapısal bütünlüğü de risk altına giriyor. Ancak güneş aktivite döngüsü uzun yıllardır üzerinde çokça çalışılan bir olgu olmasına rağmen Güneş’in ne zaman ne yapacağı henüz tam olarak belirlenemedi. Örneğin son dört güneş aktivite döngüsü, şu anda içinde bulunduğumuz aktivite döngüsünün oldukça sakin olacağını işaret ediyordu. Güneş aktivite döngüsünün belirsiz durumunun son 400 yılda birçok kez kendini gösterdiğini vurgulayan Doç. . Hasan Ali Dal, şöyle konuştu: “Dolayısıyla Güneş’in her biri 11 yıl süren aktivite döngüsü dışında başka bir döngüsel davranışa sahip olduğu görülüyor. Bu nedenle 2018 yılında, mevcut döngü başlamadan önce bu konuyla ilgili bir doktora çalışmasına başladık. Üniversitemiz Fen Bilimleri Enstitüsü öğrencisi Ezgi Yoldaş, bu konuyla ilgili son 45 yılın verilerini analiz ederek, Güneş yüzeyindeki aktivite yapılarının her 11 yılda bir artıp azalmasına rağmen, bu seviyenin daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı. Bu aktivite yapılarındaki enerji salınımının yaklaşık 30 yıllık bir döngüsü daha vardır.“Bu, Türkiye’de bu konuyla ilgili yapılan ilk çalışmadır.”Doç. Dr. Hasan Ali Dal, “Üniversitemizde yapılan ve Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen bir çalışma sonucunda ortaya çıkan bu keşfin başka yıldızlarla da test edilmesi gerekiyor. Bu nedenle 2023 yılında gerçekleştirdiğimiz “Yıldız evrimi sürecinde farklı kütlelerdeki manyetik olarak aktif yıldızların parlamasının doygunluk seviyesinin dönüş periyoduna göre değiştirilmesi” başlıklı proje, destek almaya uygun görüldü. TÜBİTAK – ARDEB 1001-Bilimsel ve teknolojik araştırma projelerini destekleme programı çerçevesinde. Teknolojik gelişmelerin yanı sıra “Türk Yüzyılı Türk Uzay Bilimi Misyonu” kapsamında ülkemizi güçlendirecek en önemli unsurlardan biri de “Uzay Havası”dır. 2024 yılından itibaren başladığımız “Yıldız evrimi sürecinde farklı kütlelerdeki manyetik olarak aktif yıldızların dönme periyoduna göre doygunluk parlama düzeylerinin değişmesi” başlıklı tezimiz ve projemiz bu konuda büyük faydalar sağlayacaktır. Bu projeyle, Güneş’te gözlemlenenlere benzer yıldızlardaki değişimler değerlendirilecek ve yıldız aktivitesinde meydana gelen bu değişimlerde işleyen süreç belirlenecek. Dolayısıyla Güneş’in tahminlerden sapan davranışı açıklanacak, daha doğru ve istikrarlı aktivite tahminleri ve uzay hava durumu tahminleri yapılacak. Bu tahminlerin iki ana anlamı var. Yanlış tahminlerde bulunmak, ülkeler için hemen her yıl milyarlarca dolara varan ekonomik kayıplara neden olurken, iletişim ve enerji nakil hatlarının devre dışı kalması nedeniyle sosyal yaşam üzerinde de gözle görülür etkiler yaratıyor. “Bu nedenle güneş aktivite döngüsü tahminlerinin doğruluk düzeyi artacak, bilinmeyen ve gizli keşifler ülkelere çok büyük ekonomik getiriler sağlayacaktır” dedi. Kaynak: (guzelhaber.net) Güzel Haber Masası

—–Sponsorlu Bağlantılar—–